Przedsiębiorcy i małe firmy
[WAŻNE] Wprowadzono zmiany na Rynku Bilansującym: Jakie będą ich skutki dla naszych rachunków za prąd?
31 lipca 2024
Czas czytania: 5 minut
14 czerwca nastąpiła ważna zmiana dotycząca rynku energii w Polsce. Mowa o drugim etapie reformy rynku bilansującego. Wprowadzone zmiany mają na celu usprawnienie i zwiększenie efektywności zarządzania równowagą pomiędzy popytem a podażą energii elektrycznej w kraju. Co to oznacza?

Ilość energii, którą pobieramy z krajowego systemu energetycznego zawsze musi być równa ilości energii wyprodukowanej i do niego wprowadzanej. To znaczy, że nie pobierzemy energii jeżeli w systemie jej fizycznie nie ma. Rynek bilansujący, jest więc rynkiem, na którym Operator Systemu Przesyłowego dokonuje zakupów bądź sprzedaży energii (będąc stroną wszystkich transakcji) w celu zrównoważenia (zbilansowania) popytu i podaży energii. Dzięki temu, nawet gdy zapotrzebowanie na prąd nagle rośnie lub spada, mamy pewność, że energia będzie stabilnie dostarczana do naszych domów i firm.
Co się zmieniło na rynku bilansującym?
1. Skrócenie okresu rozliczeniowego
Wcześniej energia była wyceniana godzinowo, teraz rozliczenia odbywają się co 15 minut. To zwiększenie częstotliwości ma pomoc w zbilansowaniu systemu przesyłowego, który jest coraz bardziej nieprzewidywalny w zakresie popytu i podaży. Jest to wynikiem m. in. dynamicznie rosnącego udziału źródeł wytwórczych zależnych od pogody (OZE). Oznacza to, że ceny energii mogą się zmieniać znacznie częściej, co może wpłynąć na koszty zakupu energii.
2. Nowy mechanizm pozyskiwania mocy bilansujących (poprzez aukcje)
Zamiast systemu administracyjnego, gdzie operator sieci energetycznych nakazywał elektrowniom uruchamianie dodatkowych mocy w okresach wysokiego zapotrzebowania, wprowadzono system aukcyjny. Teraz to rynek określa ceny mocy bilansujących Wytwórcy mogą składać oferty zarówno na zwiększenie produkcji jak i jej zmniejszenie (w okresach nadpodaży).
3. Zniesienie górnego limitu cen
Zniesiono limit ceny ofert składanych na rynku bilansującym. Oznacza to, że ceny mogą być bardziej zmienne, co odzwierciedla rzeczywiste warunki popytu i podaży.
4. Zmiana struktury podmiotowej
Uczestnicy rynku bilansującego będą od teraz oznaczani jako Dostawcy Usług Bilansujących oraz Podmioty Odpowiedzialne za Bilansowanie. Ponadto do udziału w tym rynku zostaną dopuszczone podmioty dysponujące minimalną mocą wytwórczą 0,2 MW, podczas gdy do tej pory uczestnicy musieli dysponować co najmniej 1 MW mocy. Wprowadzono również możliwość łączenia się mniejszych podmiotów w większe grupy, uczestniczące w rynku wspólnie, co powinno zwiększyć konkurencyjność.
5. Większa integracja z unijnym rynkiem energii
Wprowadzono zasady uczestnictwa polskich wytwórców w europejskiej platformie wymiany energii bilansującej z rezerw zastępczych oraz europejskiej platformie dla procesu kompensowania niezbilansowań, co w przyszłości umożliwi Polsce udział w tych instrumentach bilansowania unijnego rynku energii.
Jakie są potencjalne efekty dla Twojej firmy?
1. Większa zmienność cen
Zmiany na rynku bilansującym mogą prowadzić do większej zmienności cen energii również na Rynku Dnia Następnego. Minimalne ceny mogą częściej osiągać ujemne poziomy, w szczególności w weekendy, święta i w okresach dużej nadpodaży OZE. Natomiast maksymalne ceny mogą wychylać się w drugą stronę, osiągając, jak ostatnio, poziomy przekraczające nawet2000 PLN/MWh, głównie w bezwietrzne i niesłoneczne dni z dużym zapotrzebowaniem. To oznacza, że w pewnych okresach możesz płacić mniej za energię, ale w innych więcej.
2. Stabilniejsze dostawy
Nowe zasady mają na celu poprawę stabilności dostaw energii. Lepsze zarządzanie energią i szybka reakcja na zmiany w zapotrzebowaniu mogą pomóc w unikaniu przerw w dostawach energii.
3. Większa zmienność cen a oferty sprzedawców energii
Zwiększona zmienność cen może skłaniać przedsiębiorców do wybierania umów ze stałą ceną, aby zminimalizować ryzyko nagłych wzrostów kosztów energii. Choć takie umowy mogą być droższe, zapewniają one większą przewidywalność kosztów.
Alternatywnie, można wybrać umowy opierające się o średnie miesięczne ceny rynku spot (Rynku Dnia Następnego), które oferują stabilniejsze ceny w okresie miesięcznym i minimalizują ryzyko związane z godzinowymi wahaniami cen. Te produkty mogą być atrakcyjne dla firm, które chcą balansować pomiędzy przewidywalnością kosztów a możliwością skorzystania z okresów niższych cen.
Nadrzędnym celem reformy rynku bilansującego jest wzmocnienie mechanizmów rynkowych w taki sposób, by poprzez odpowiednie sygnały cenowe skłonić jego uczestników do zwiększenia elastyczności i dopasowania produkcji lub poboru energii do aktualnych potrzeb systemu elektroenergetycznego. Od czasu wprowadzenia nowych zasad na rynku bilansującym, ceny energii stały się bardziej zróżnicowane.
Najniższe ceny sięgnęły nawet -700 PLN/MWh, podczas gdy w najdroższych godzinach przekroczyły 2000 PLN/MWh. Ta duża zmienność cen wpływa na sposób wyceny energii na rynku hurtowym, zwłaszcza w przypadku terminowych kontraktów na dostawę energii w bieżącym roku.
Chcąc minimalizować ryzyko, warto rozważyć różne rodzaje umów na dostawę energii i dostosować swoje strategie zakupowe do nowych warunków rynkowych.
Porozmawiaj z nami o dostępnych rozwiązaniach zakupu energii dla Twojej firmy: