1. Realizacja i finansowanie przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej.
- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) – sprawdź.
- Środki Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
- Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) – sprawdź.
- Środki krajowe z Funduszu Termomodernizacji i Remontów – sprawdź.
- Środki z UE - Europejski Fundusz Inwestycji Strategicznych wraz z ustanowionym w jego ramach Planem inwestycyjnym dla Europy (tzw. Planem Junckera) – sprawdź.
- Program „Czyste Powietrze” – sprawdź.
- Lista firm dostarczających usługi związane z zużyciem energii – sprawdź.
2. Nabycie urządzenia, instalacji lub pojazdu, charakteryzujących się niskim zużyciem energii oraz niskimi kosztami eksploatacyjnymi / 3. Wymiana eksploatowanego urządzenia, instalacji lub pojazdu na urządzenie, instalację lub pojazd, o których mowa w pkt II lub ich modernizacja.
- izolacja instalacji przemysłowych, np.:
- modernizacja i wymiana izolacji termicznej rurociągów ciepłowniczych, pieców oraz ciągów technologicznych w obiektach (np. izolacja rurociągów, zbiorników, kotłów, kanałów spalin, turbin, urządzeń oczyszczających gazy wlotowe, armatury przemysłowej, wymienników ciepła, pieców grzewczych oraz odtwarzanie wymurówki, wymiana materiałów ogniotrwałych, warstw izolacyjnych w piecach);
- izolacja termiczna systemów transportu mediów technologicznych w obrębie procesu przemysłowego, w tym urządzeń transportowych, przygotowania półproduktów i produktów oraz sieci ciepłowniczych, wodnych i gazowych.
- przebudowa lub remont budynków wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, np:
- docieplenie ścian, stropów, podłóg na gruncie, fundamentów, stropodachów lub dachów;
- modernizacja lub wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, świetlików, bram wjazdowych lub zmiana powierzchni przeszkleń w przegrodach zewnętrznych budynków;
- montaż urządzeń zacieniających okna;
- modernizacja systemu ogrzewania lub systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej;
- likwidacja liniowych i punktowych mostków cieplnych;
- modernizacja systemu wentylacji polegająca na montażu układu odzysku ciepła, zastosowaniu gruntowych wymienników ciepła, izolacji kanałów nawiewnych i wywiewnych transportujących powietrze wentylacyjne;
- montażu systemów optymalizujących strumień objętości oraz parametry jakościowe powietrza wentylacyjnego doprowadzanego do pomieszczeń w zależności od potrzeb użytkownika;
- modernizacja systemu klimatyzacji poprzez dostosowanie tego systemu do potrzeb użytkowych budynku;
- modernizacja lub wymiana dźwigów wraz z ich napędami i oświetleniem;
- instalacja urządzeń pomiarowo-kontrolnych, teletransmisyjnych oraz automatyki w ramach wdrażania systemów zarządzenia energią;
- modernizacja lub wymiana:
a) oświetlenia, np.:
- wymiana źródeł światła na energooszczędne;
- wymiana opraw oświetleniowych wraz z osprzętem na energooszczędne;
- wdrażanie inteligentnych systemów sterowania oświetleniem, o regulowanych parametrach w zależności od potrzeb użytkowych i warunków zewnętrznych;
- stosowanie energooszczędnych systemów zasilania.
b) urządzeń i instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych lub w procesach energetycznych lub telekomunikacyjnych lub informatycznych, np.:
- modernizacja lub wymiana urządzeń energetycznych i technologicznych związanych z procesami przemysłowymi wraz z instalacjami (np. urządzeń i instalacji sprężonego powietrza, kotłów, pomp, pompoturbin, turbin napędzających sprężarki procesowe i pompy, dmuchaw, wtryskarek, pras, myjek, wentylatorów, mieszadeł, agregatów chłodniczych, młynów);
- modernizacja lub wymiana silników, napędów i układów sterowania lub zastosowanie falowników przy napędach o zmiennym zapotrzebowaniu mocy;
- modernizacja lub wymiana rurociągów, zbiorników, kanałów spalin, kominów, urządzeń służących do uzdatniania wody;
- modernizacja lub wymiana wyposażenia narzędziowego;
- stosowanie systemów pomiarowych, monitorujących i sterujących procesami energetycznymi i przemysłowymi w ramach wdrażania systemów zarządzania energią;
- optymalizacja ciągów transportowych paliw (stałych, ciekłych, gazowych) lub mediów (np. woda, para, sprężone powietrze, powietrze wentylacyjne, spaliny, gazy procesowe) oraz ciągów transportowych kopalin i linii produkcyjnych;
- modernizacja lub wymiana urządzeń i instalacji pomocniczych służących procesowi wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła, lub chłodu;
- modernizacja lub wymiana urządzeń i instalacji wykorzystywanych w górnictwie;
- modernizacja lub wymiana urządzeń telekomunikacyjnych;
- modernizacja lub wymiana urządzeń informatycznych (np. komputery, serwery).
c) lokalnych sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła w rozumieniu art. 2 pkt 6 i 7 Ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków, np.:
- wymianie lub modernizacji grupowych i indywidualnych węzłów cieplnych z zastosowaniem urządzeń i technologii o wyższej efektywności energetycznej (np. izolacje, napędy, armatura, wymienniki);
- modernizacji systemów zasilanych z grupowych węzłów cieplnych poprzez przebudowę tych systemów na węzły indywidualne;
- instalacji lub modernizacji systemów automatyki i monitoringu pracy węzłów i sieci ciepłowniczych;
- wymianie lub modernizacji lokalnych układów chłodniczych i klimatyzacyjnych;
- zastosowaniu układów kogeneracyjnych w lokalnych źródłach ciepła;
- modernizacji lokalnych źródeł ciepła (np. kotłowni, ciepłowni osiedlowych);
- modernizacji odwodnień instalacji parowych.
d) modernizacja lub wymiana urządzeń przeznaczonych do użytku domowego, np. pralki, suszarki, zmywarki do naczyń, chłodziarki, kuchenki, piekarniki.
- odzyskiwanie energii, w tym odzyskiwanie energii w procesach przemysłowych, w tym poprzez instalację lub modernizację:
- układów odzyskiwania ciepła z urządzeń i procesów przemysłowych lub energetycznych i wykorzystanie go do celów użytkowych lub w procesie technologicznym;
- systemu „freecoolingu” – procesu wykorzystania chłodu zawartego w powietrzu o niskiej temperaturze na zewnątrz budynku do schłodzenia powietrza wewnątrz budynku lub w instalacji;
- turbin i układów wytwarzania energii, wykorzystujących energię rozprężania lub redukcji ciśnienia gazów, par lub cieczy;
- układów przetwarzania ciepła odzyskiwanego z procesów przemysłowych lub energetycznych na energię elektryczną;
- układów przetwarzania gazów spalinowych i odpadowych z procesów przemysłowych lub energetycznych (np. gazu koksowniczego, wielkopiecowego, konwertorowego) na energię elektryczną lub ciepło lub na paliwa energetyczne.
- ograniczenie strat:
a) związanych z poborem energii biernej przez różnego rodzaju odbiorniki energii elektrycznej, w tym poprzez zastosowanie lokalnych i centralnych układów do kompensacji mocy biernej (np. baterie kondensatorów, dławiki oraz maszynowe i elektroniczne układy kompensacyjne).
b) sieciowych związanych z przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej lub gazu ziemnego.
c) na transformacji, w tym poprzez:
- zastosowanie układów kompensacyjnych w stanach niskiego obciążenia i pracy jałowej;
- wymianie transformatorów na jednostki charakteryzujące się wyższą efektywnością energetyczną (sprawnością) lub dostosowane do zapotrzebowania na moc.
d) w sieciach ciepłowniczych, w tym dokonując:
- modernizacji i przebudowy sieci ciepłowniczej;
- poprawy izolacji cieplnej rurociągów wraz z ich wyposażeniem w armaturę (np. wymiana rurociągów ciepłowniczych na rurociągi preizolowane);
- zmiany parametrów pracy sieci ciepłowniczej lub sposobu regulacji tej sieci;
- modernizacji systemu ciepłowniczego;
- wprowadzenia lub rozbudowy systemu monitoringu i sterowania pracą sieci ciepłowniczej.
e) związanych z systemami zasilania urządzeń telekomunikacyjnych lub informatycznych, np.:
- modernizacja lub wymiana systemów zasilania (np. prostowników, zasilaczy, baterii);
- wdrażanie systemów monitorujących i optymalizujących moc oraz zużycie energii elektrycznej urządzeń (np. wyłączających nieaktywne urządzenia, wyłączających lub ograniczających niektóre funkcjonalności lub zmieniających konfigurację urządzeń).
- stosowanie, do ogrzewania lub chłodzenia obiektów, energii wytwarzanej w instalacjach odnawialnego źródła energii, ciepła użytkowego w wysokosprawnej kogeneracji w rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. − Prawo energetyczne lub ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych.
4. Realizacja przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków>(Dz. U. z 2018 r. poz. 966 oraz z 2019 r. poz. 51 i 2020.
Przedsięwzięcie termomodernizacyjne, zgodnie z Ustawą z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków, jest to przedsięwzięcie, którego przedmiotem jest:
a) ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania oraz budynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania przez nie zadań publicznych, np.:
- ocieplenie ścian zewnętrznych budynku warstwą izolacji termicznej;
- ocieplenie stropodachu, stropu pod nieogrzewanym poddaszem lub przejazdem;
- ocieplenie stropu piwnicy;
- wymiana okien.
b) ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki wymienione w lit. a, do których dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii, określone w przepisach prawa budowlanego, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków, np.
- wymiana kotła na nowoczesny, o wysokiej sprawności,
- jednoczesne wytwarzanie energii elektrycznej wraz z wytwarzaniem ciepła do ogrzewania (wysokosprawna kogeneracja),
- budowa inteligentnych sieci ciepłowniczych,
- zastąpienie systemów wysokoparametrowych systemami niskoparametrowymi,
- ograniczenie strat ciepła na przesyle w wyniku wymiany sieci kanałowych na sieci z rur preizolowanych;
c) wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków wymienionych w lit. a, np:
- zamiana ogrzewania indywidualnego na sieciowe poprzez przyłączenie budynku do scentralizowanego źródła ciepła i likwidację lokalnego źródła ciepła;
d) całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji, np.:
- montaż kolektorów słonecznych do przygotowania ciepłej wody użytkowej lub na cele technologicznej,
- montaż pompy ciepła,
- montaż źródła ciepła spalających biomasę,
- montaż gruntowych wymienników ciepła.
Podejmując przedsięwzięcie termomodernizacyjne zaleca się sporządzenie audytu energetycznego, opracowane przez osobę z odpowiednimi kwalifikacjami. Listę osób uprawnionych znaleźć można w “Wykazie osób uprawnionych do sprządzania świadectw charakterystyki energetycznej” prowadzonym przez Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii lub Liście rekomendowanych audytorów energetycznych stworzonej przez Zrzeszenie Audytorów Energetycznych.
5. Wdrażanie systemu zarządzania środowiskowego, o którym mowa w art. 2 pkt 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS), uchylającego rozporządzenie (WE) nr 761/2001 oraz decyzje Komisji 2001/681/WE i 2006/193/WE (Dz.Urz. UE L 342 z 22.12.2009, str. 1, z późn. zm.), potwierdzone uzyskaniem wpisu do rejestru EMAS, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) (Dz.U. poz. 1060).
System zarządzania środowiskowego oznacza część ogólnego systemu zarządzania, która obejmuje strukturę organizacyjną, czynności planowania, zakres odpowiedzialności, praktyki, procedury, procesy i zasoby służące rozwijaniu, wdrażaniu, osiąganiu, przeglądowi i utrzymaniu polityki środowiskowej oraz zarządzaniu aspektami środowiskowymi.
Rejestr EMAS, czyli rejestr organizacji zarejestrowanych w systemie prowadzi Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska. Rejestr EMAS zawiera:
1) numer w rejestrze EMAS, składający się z oznaczenia „PL”, spacji, oznaczenia województwa zgodnego z nomenklaturą określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 443), poziomej kreski, trzycyfrowego numeru porządkowego właściwego dla województwa, w którym mieści się siedziba organizacji, oraz liczby porządkowej rejestru EMAS;
2) nazwę organizacji oraz oznaczenie jej siedziby i adresu;
3) datę rejestracji organizacji w rejestrze EMAS;
4) datę weryfikacji i walidacji;
5) uwagi dotyczące zawieszenia rejestracji organizacji w rejestrze EMAS;
6) uwagi dotyczące wykreślenia organizacji z rejestru EMAS;
7) deklarację środowiskową organizacji i jej aktualizacje.
Korzyści związane z rejestracją organizacji w EMAS są dostępne na stronie GDOŚ: http://emas.gdos.gov.pl/rejestracja-w-emas.
6. Realizacja przedsięwzięć niskoemisyjnych, o których mowa w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków.
Przedsięwzięcia niskoemisyjne są to przedsięwzięcia, których przedmiotem jest przygotowanie i realizacja ulepszenia, w wyniku którego następuje:
wymiana urządzeń lub systemów grzewczych ogrzewających budynki mieszkalne jednorodzinne lub urządzeń lub systemów podgrzewających wodę użytkową w tych budynkach, które nie spełniają standardów niskoemisyjnych, na spełniające standardy niskoemisyjne, z wyłączeniem kotłów na paliwo stałe spełniających wymagania klasy 5 zgodnie z normą przenoszącą europejską normę EN 303-5:2012, a w przypadku wydania nowszej wersji tej normy zgodnie z normą ją przenoszącą,
likwidacja urządzeń lub systemów grzewczych ogrzewających budynki mieszkalne jednorodzinne lub urządzeń lub systemów podgrzewających wodę użytkową w tych budynkach, które nie spełniają standardów niskoemisyjnych, z wyłączeniem kotłów na paliwo stałe spełniających wymagania klasy 5 zgodnie z normą przenoszącą europejską normę EN 303-5:2012, a w przypadku wydania nowszej wersji tej normy zgodnie z normą ją przenoszącą, oraz przyłączenie budynku mieszkalnego jednorodzinnego odpowiednio do sieci ciepłowniczej, elektroenergetycznej lub gazowej albo modernizacja tego przyłączenia, wraz z zainstalowaniem w tych budynkach niezbędnych urządzeń lub systemów grzewczych ogrzewających budynki mieszkalne jednorodzinne lub urządzeń lub systemów podgrzewających wodę użytkową,
likwidacja urządzeń lub systemów grzewczych ogrzewających budynki mieszkalne jednorodzinne lub urządzeń lub systemów podgrzewających wodę użytkową w tych budynkach, które nie spełniają standardów niskoemisyjnych, oraz zapewnienie budynkowi mieszkalnemu jednorodzinnemu dostępu do energii z zewnętrznej instalacji odnawialnego źródła energii w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2020 r. poz. 261, 284, 568, 695, 1086 i 1503) oraz dostępu do pompy ciepła, wraz z zainstalowaniem urządzeń służących doprowadzaniu energii elektrycznej z tej instalacji oraz zainstalowaniem w tych budynkach niezbędnych urządzeń lub systemów grzewczych ogrzewających budynki mieszkalne jednorodzinne lub urządzeń lub systemów podgrzewających wodę użytkową,
zmniejszenie zapotrzebowania budynków mieszkalnych jednorodzinnych na energię dostarczaną na potrzeby ich ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej, jeżeli równocześnie:
- następuje wymiana urządzeń lub systemów grzewczych ogrzewających budynki mieszkalne jednorodzinne lub urządzeń lub systemów podgrzewających wodę użytkową w tych budynkach, które nie spełniają standardów niskoemisyjnych, na spełniające standardy niskoemisyjne albo
- następuje wymiana urządzeń lub systemów grzewczych ogrzewających budynki mieszkalne jednorodzinne lub urządzeń lub systemów podgrzewających wodę użytkową w tych budynkach, które nie spełniają standardów niskoemisyjnych, oraz budowa albo modernizacja przyłącza gazowego albo elektroenergetycznego do budynku mieszkalnego jednorodzinnego, albo
- następuje likwidacja urządzeń lub systemów grzewczych ogrzewających budynki mieszkalne jednorodzinne lub urządzeń lub systemów podgrzewających wodę użytkową w tych budynkach, które nie spełniają standardów niskoemisyjnych, oraz budowa przyłącza ciepłowniczego do budynku mieszkalnego jednorodzinnego, albo
- istniejące urządzenia lub systemy grzewcze spełniają standardy niskoemisyjne, albo
- budynek mieszkalny jednorodzinny jest przyłączony do sieci ciepłowniczej, albo
- budynek mieszkalny jednorodzinny jest przyłączony, na potrzeby ogrzewania budynku, do sieci gazowej lub elektroenergetycznej, albo
- w budynku mieszkalnym jednorodzinnym jest wykorzystywany kocioł na paliwo stałe spełniający wymagania klasy 5 zgodnie z normą przenoszącą europejską normę EN 303-5:2012, a w przypadku wydania nowszej wersji tej normy zgodnie z normą ją przenoszącą
Wszelkie narzędzia i materiały informacyjne dla małych i średnich przedsiębiorstw, gospodarstw domowych oraz instytucji publicznych, które chcą zwiększyć efektywność energetyczną swojej działalności znaleźć można na stronie internetowej: https://www.gov.pl/web/audytywmsp/wprowadzenie.
Informacje o charakterystykach technicznych efektywnych energetycznie urządzeń (źródło):
Etykieta energetyczna to nalepka lub tabliczka, znajdująca się na zewnętrznej stronie urządzenia, zawierająca informacje o klasie efektywności energetycznej oraz innych podstawowych zasobach zużywanych przez dany produkt.
Klasy energooszczędności od 2021 roku będą oznaczane w siedmiopunktowej skali od A do G. Produkty o najwyższej klasie energetycznej będą oznaczone literą „C”, natomiast do urządzeń najbardziej energochłonnych przypisane zostaną litery „F” i „G”. Litery A i B zostaną wykorzystane w momencie, gdy na rynku pojawią się jeszcze bardziej wydajne energetycznie urządzenia RTV i AGD.
Od 1 marca 2021 r. nowe etykiety energetyczne pojawią się na lodówka, pralkach, pralko-suszarkach, zmywarkach oraz telewizorach i monitorach ( wyświetlaczach elektronicznych o powierzchni powyżej 100 cm2). Na 1 maja 2021 r. przewidziano termin wprowadzenia nowych etykiet dla opon, natomiast dla źródeł światła nowe etykiety będą funkcjonowały od 1 września 2021 r.
1. Etykieta energetyczna lodówki
2. Etykieta energetyczna pralki
3. Etykieta energetyczna pralko-suszarki
4. Etykieta energetyczna zmywarki
5. Etykieta energetyczna telewizora i wyświetlacza elektronicznego
6. Etykieta energetyczna chłodziarki do wina
7. Etykieta energetyczna źródeł światła
8. Etykieta energetyczna opon
Klasa efektywności energetycznej waha się od A (najbardziej wydajna) do E (najmniej wydajna). Opony najwyżej klasy mają mniejsze opory toczenia i zużywają mniej energii do poruszania pojazdem (niższe koszty paliwa lub energii elektrycznej). Klasa przyczepności również waga się od A (krótsza droga hamowania na mokrym asfalcie) do E (najdłuższej).
Klasa poziomu hałasu waha się od A (mniej hałasu poza pojazdem) do B (większy hałas, poziomy hałasu w klasie C są już niedozwolone).
Oprócz standardowej etykiety istnieje możliwość umieszczenia na niej ikony związanej z przyczepnością w oblodzonych warunkach i/lub w trudnych warunkach śniegowych. Opony przystosowane do trudnych warunków śniegowych są oznaczone symbolem “3 szczyty i śnieg” lub “alpejski”, który znajduje się również na ścianie bocznej takich opon.
Link do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 2020/740 z dnia 25 maja 2020 r. w sprawie etykietowania opon pod kątem efektywności paliwowej i innych parametrów, zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1369 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1222/2009 (https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32020R0740&from=EN).