Ile energii cieplnej zużywa Twój budynek i jak możesz to zmienić?

Budynki zużywają około 40% energii w Polsce

Podczas Polskiego Kongresu Klimatycznego, który odbył się 25–26 marca 2025 r. w Warszawie, eksperci jednoznacznie wskazali, że budynki zużywają aż 40% całkowitej energii wykorzystywanej w Polsce, co czyni ten sektor największym konsumentem energii w kraju. Równocześnie odpowiadają one za około 38% emisji dwutlenku węgla, co jasno pokazuje, jak duże znaczenie mają działania na rzecz ich modernizacji. Chodzi tu nie tylko o energię elektryczną, ale również o ciepło, gaz, paliwa stałe i inne nośniki energii wykorzystywane w budynkach.

Zużycie to obejmuje przede wszystkim:

• ogrzewanie i podgrzewanie wody,
• wentylacja i klimatyzacja,
• oświetlenie oraz zasilanie sprzętów elektrycznych.

Eksperci podkreślali, że poprawa efektywności energetycznej budynków powinna być fundamentem zielonej transformacji w Polsce. Kluczowe kierunki działań to m.in. lepsza izolacja termiczna oraz optymalizacja zużycia ciepła.

Poprawa efektywności energetycznej budynków przynosi realne oszczędności dla mieszkańców oraz znacząco ogranicza emisję CO₂, co ma istotne znaczenie w kontekście zmian klimatycznych. Modernizacja sektora budowlanego jest więc ważnym elementem transformacji energetycznej i ekologicznej.

Co wpływa na zużycie energii cieplnej w budynku?

Na zużycie energii cieplnej w budynku wpływa wiele różnych czynników, które wspólnie kształtują jego efektywność energetyczną. Część z nich wynika z codziennego użytkowania pomieszczeń, inne mają charakter czysto techniczny i konstrukcyjny. Aby skutecznie ograniczyć straty ciepła i obniżyć koszty ogrzewania, konieczne jest zidentyfikowanie głównych obszarów, w których dochodzi do niepotrzebnych ubytków energii.

Należą do nich m.in.:

Stan techniczny budynku – zużycie energii cieplnej w budynku w dużej mierze zależy od jego stanu technicznego. Nieszczelne okna, stare drzwi czy brak izolacji termicznej to podstawowe przyczyny strat ciepła, jednak problemem może być także izolacja niskiej jakości – nieskuteczna, przestarzała lub już częściowo zniszczona. Dotyczy to wielu budynków, które były docieplane w latach 90. lub na początku XXI wieku – mimo wcześniejszych prac modernizacyjnych, ich efektywność energetyczna nadal może być niewystarczająca w świetle obecnych norm i technologii. Istotnym źródłem strat ciepła są również tzw. mostki termiczne, czyli miejsca w konstrukcji budynku, przez które łatwo ucieka ciepło– np. niezaizolowane poddasza, przyziemia czy fundamenty.

System grzewczy – jego sprawność, sposób sterowania i harmonogram działania mają istotny wpływ na zużycie ciepła. Dodatkowo, na zwiększone zużycie energii wpływa słaba izolacja przewodów instalacyjnych, szczególnie rur z ciepłą wodą użytkową i centralnym ogrzewaniem prowadzonych w piwnicach lub szachtach instalacyjnych. Wszystkie te elementy łącznie mają znaczący wpływ na bilans cieplny budynku i mogą generować znaczne straty, jeśli nie zostaną odpowiednio zmodernizowane.

Nawyki mieszkańców - codzienne zachowania, takie jak sposób korzystania z ogrzewania czy sposób wietrzenia pomieszczeń, również mają duży wpływ na zużycie ciepła. Świadomość tych czynników to pierwszy krok do ograniczenia niepotrzebnych strat ciepła. 

Jak mieszkaniec może realnie obniżyć zużycie energii cieplnej?

Codzienne nawyki mają istotny wpływ na zużycie energii cieplnej w mieszkaniu i efektywność ogrzewania. Do działań, które mogą prowadzić do niepotrzebnych strat ciepła, zalicza się m.in.: niewłaściwe wietrzenie zimą, utrzymywanie zbyt wysokiej temperatury w pomieszczeniach czy zasłanianie grzejników meblami i zasłonami, które ogranicza swobodny przepływ ciepła w pomieszczeniach.

Każdy mieszkaniec może realnie obniżyć zużycie energii cieplnej, podejmując proste działania, takie jak zadbanie o szczelność okien i drzwi, pozostawianie grzejników odkrytych czy prawidłowe wietrzenie pomieszczeń – krótkie, intensywne, przy zakręconych grzejnikach. Dodatkowo warto angażować się w życie wspólnoty mieszkaniowej, współpracować z zarządcą budynku i interesować się nowoczesnymi rozwiązaniami, które wspierają oszczędność energii. Takie postawy przekładają się nie tylko na niższe rachunki, ale również na komfort we własnym mieszkaniu. 

Cyfrowe wsparcie w zarządzaniu energią cieplną

W kontekście wyzwań omówionych podczas Polskiego Kongresu Klimatycznego 2025, szczególnie istotne stają się nowoczesne rozwiązania cyfrowe ułatwiające optymalizację zużycia energii, chociażby takie jak Fortum Optimum.

Jest to nowoczesna, cyfrowa usługa, która umożliwia bieżące dynamiczne sterowanie systemem grzewczym budynku. W przeciwieństwie do standardowej automatyki pogodowej, która reaguje wyłącznie na temperaturę zewnętrzną, Fortum Optimum w procesie sterowania dostawami ciepła uwzględnia również wiele innych czynników wpływających na zapotrzebowanie na ciepło. Nalezą do nich warunki atmosferyczne takie jak; nasłonecznienie, siła i kierunek wiatru, opady jak również warunki panujące wewnątrz budynku tj. rzeczywiste temperatury w pomieszczeniach, które są stale mierzone i analizowane. Dzięki temu system dostarcza do grzejników dokładnie taką ilość ciepła, jaka jest potrzebna do utrzymania wymaganego komfortu cieplnego, co pozwala unikać przegrzewania, ograniczyć straty energii i znacząco obniżyć koszty ogrzewania.

Świadomość zużycia energii cieplnej to pierwszy krok do efektywnego zarządzania budynkiem. Dzięki nowoczesnym narzędziom możemy dziś dokładnie monitorować i analizować dane – i na tej podstawie podejmować mądre decyzje.

Efektywność energetyczna to wspólna odpowiedzialność mieszkańców i zarządców. Działając razem, możemy tworzyć budynki bardziej komfortowe, ekonomiczne i przyjazne dla środowiska.