Jak prowadzić skuteczny nadzór nad urządzeniami pomiarowymi w budynku?

Blog ZARZĄDZAJ SMART / Cyfrowe rozwiązania

^{październik 2022}

Jednym z podstawowych aspektów w gospodarce finansowej każdej nieruchomości jest rozliczanie mediów. Przepisy prawa nakładają obowiązek cyklicznych podsumowań ich zużycia dla poszczególnych lokali na właścicieli lub zarządców nieruchomości wielomieszkaniowych. Rozwój IT stale przynosi nowe możliwości usprawniania tego procesu, co skutkuje wygodą, niższymi kosztami i podwyższeniem jakości działań. Na co warto zwrócić uwagę?

Co znajdziesz w artykule:

Zadania infrastruktury rozliczeniowo-pomiarowej

Infrastruktura rozliczeniowo-pomiarowa jest istotnym elementem każdego budynku wielolokalowego. To ona pozwala zarządcy prawidłowo rozliczać lokale z wykorzystania mediów. Mowa o wodomierzach, gazomierzach, licznikach energii elektrycznej, ciepłomierzach czy podzielnikach. Ich sprawne działanie jest bardzo ważne – umożliwia dostęp do bieżących informacji o zużyciu i skrupulatne rozliczenia, a także informuje o ewentualnych awariach. Czasem służy też jako narzędzie do rozpatrywania reklamacji mieszkańców.

Wyposażenie budynku w odpowiednie, spełniające wymogi prawa instalacje jest bezsprzecznym obowiązkiem właścicieli, a rozliczenie kosztów zużycia mediów jest obligatoryjne dla zarządcy. Kwestie te regulują konkretne akty prawne – m.in. ustawa Prawo energetyczne, ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Odpowiedzialność prawna nakazuje dokonywanie dokładnych pomiarów oraz podawanie prawidłowych danych. Nielegalny pobór wody, prądu czy gazu, a także zerwanie plomb z urządzeń pomiarowych, ich uszkodzenie czy niedopuszczanie przedstawiciela firmy do odczytu pomiaru, są surowo karane.

Trzeba też pamiętać o legalizacji tych urządzeń. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z 13 kwietnia 2017 r., wodomierze i ciepłomierze mogą być używane przez pięć lat, licząc od 1 stycznia po roku, w którym dokonano legalizacji. Co istotne, wskazania na urządzeniach pomiarowych, których okres legalizacji już się zakończył, nie mogą być podstawą rozliczeń.

Innowacyjne narzędzia

Rynek systemów zdalnego odczytu i rozliczeń dynamicznie się rozwija. Nowoczesne IT wspiera tę dziedzinę, wciąż podsuwając nowe rozwiązania, z korzyścią dla wszystkich: dostawców mediów, zarządców i samych lokatorów. Obecnie coraz częściej używa się narzędzi cyfrowych, które wspomagają zarządzanie infrastrukturą rozliczeniowo-pomiarową. To m.in. infrastruktura transmisyjna, chmura obliczeniowa, aplikacje mobilne i webowe dla zarządcy czy nowoczesne zestawy inkasenckie. Umożliwiają one nie tylko dokonywanie bieżących odczytów i rozliczeń, ale też dotarcie do historycznych danych oraz informują o nieprawidłowych zdarzeniach.

Zdalny odczyt – rozwiązania technologiczne

Przy odczycie zdalnym stosowane są przewodowe lub bezprzewodowe technologie. W przypadku tych pierwszych używane jest okablowanie specjalne, najczęściej M-Bus – prosta w instalacji sieć, w której moduły komunikacyjne w licznikach łączy się równolegle, wykorzystując pary przewodów. Magistrala pozwala dokonywać odczyt bez wchodzenia do pomieszczeń z licznikami. Dane są gromadzone w takim formacie, by możliwe było ich dalsze przetwarzanie, np. do sporządzania rachunków. Ta technologia pozwala też rozbudowywać sieć przez łączenie zbiorczych urządzeń. To niedrogi i niezawodny sposób, który dodatkowo zapewnia najmniej błędów w odczycie.

Systemy bezprzewodowe, przykładowo Wireless M-Bus OMS czy LoRaWan, obsługują pojedyncze urządzenia pomiarowe lub kompleksowo całe opomiarowanie nieruchomości. Na rynku dostępnych jest wiele takich rozwiązań. Najczęściej są zbudowane na modułach radiowych i koncentratorach danych. Można je stosować zarówno w starym, jak i nowym budownictwie – szczególnie tam, gdzie znajdziemy ciepłomierze z wyjściami impulsowymi – gdyż nie wymagają ingerencji w budynek.

Standardem europejskim jest łączenie odczytu przewodowego typu M-Bus z elementami odczytu radiowego. To proste, a jednocześnie wszechstronne i uniwersalne rozwiązanie. Specjaliści podkreślają, że – zgodnie z przewidywaniami – w zarządzaniu urządzeniami pomiarowymi coraz częściej będą wykorzystywane rozwiązania hybrydowe, czyli łączące technologie przewodowe z elementami łączności bezprzewodowej.

Nowoczesny nadzór – precyzyjny i skuteczny

Jakie korzyści przynosi wykorzystanie nowoczesnych technologii w zakresie zdalnego odczytu?

Odejście od tradycyjnej formy zbierania danych, opartej na wizytach pracownika firmy, oznacza mniejsze koszty i nakład pracy, a lokator nie musi być obecny w czasie odczytu.
Dzięki aplikacjom mobilnym i webowym dane dostępne są tu i teraz. Można je sprawnie zbierać, analizować i przetwarzać.
Dane są pozyskiwane szybko, precyzyjne i wiarygodnie, bez czynnika błędu ludzkiego. Ponadto są uzupełnione o szereg dodatkowych praktycznych rozwiązań, np. alerty w przypadku próby manipulacji przy urządzeniach czy możliwość indywidualnej konfiguracji.
Dostawcy mogą na bieżąco monitorować zużycie, a także szybko wychwycić ewentualne awarie.

W jaką stronę zmierzamy?

Zdalne zarządzanie odczytem staje się standardem. Wyraźnie widać tendencje ku kreowaniu inteligentnych budynków, maksymalnie wykorzystujących nowoczesne rozwiązania technologiczne. Prawo unijne dąży do zwiększania energooszczędności i wspomnianej inteligencji budynków. Ten trend z pewnością się utrzyma. Warto wspomnieć, że zgodnie z prawem, do 1 stycznia 2027 r. właściciele i zarządcy budynków wielolokalowych mają obowiązek zamontowania wodomierzy i ciepłomierzy zdalnego odczytu. Te systemy stale się rozwijają, a technologia usprawnia pracę oraz podnosi jakość oferowanych usług.