Finansowanie termomodernizacji w mieszkalnictwie ze środków UE

_{listopad 2022}

Obniżenie strat energii i uzyskanie dzięki temu oszczędności oraz zmniejszenie emisji szkodliwych substancji do środowiska – oto podstawowe cele, dla jakich przeprowadza się termomodernizacje budynków. Budynki mieszkalne wielorodzinne w ramach termomodernizacji wymagają m.in. docieplenia, wymiany okien, źródeł ciepła, oświetlenia na energooszczędne, przebudowy systemów wentylacji i klimatyzacji itp. Zakres tych działań wymaga zwykle dużych nakładów finansowych. Spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe mogą jednak liczyć na wsparcie w postaci dofinansowania unijnego.

Koniecznym warunkiem do ubiegania się o dofinansowanie do termomodernizacji jest przeprowadzenie tzw. audytu energetycznego, czyli kompleksowej analizy zużycia energii. W jej ramach określa się, gdzie w budynku występują problemy, czyli co wpływa na obniżenie lub brak efektywności energetycznej. Celem audytu jest także opracowanie rekomendacji – wskazanie działań, jakie należy podjąć, aby zredukować zużycie energii, emisji dwutlenku węgla oraz innych szkodliwych substancji do powietrza.

Co znajdziesz w artykule:

Dlaczego oszczędzanie energii to dziś priorytet?

Oszczędność energii wpływa bezpośrednio na obniżenie rachunków, ale również powoduje mniejsze zapotrzebowanie na nieodnawialne źródła energii. W obecnej sytuacji kryzysu energetycznego oszczędzanie energii stało się istotne jak nigdy wcześniej. Co ważne, każdy może się do tego bezpośrednio przyczynić. Jak to zrobić? Wystarczy na przykład obniżyć temperaturę w mieszkaniu o zaledwie kilka stopni. Średnia temperatura otoczenia, w zależności od konkretnego pomieszczenia, powinna mieścić się w przedziale między 18 a 23 stopniami Celsjusza. W nocy temperatura powinna być niższa – jako optymalną temperaturę do snu uznaje się tę pomiędzy 16 a 19°C. W przypadku budynków wielolokalowych, również zarządcy nieruchomości mogą wpływać na ograniczenie zużycia ciepła w budynkach. Wystarczy, że obniżą temperaturę w częściach wspólnych, takich jak klatki schodowe czy korytarze. Oprócz dawania dobrego przykładu, istotną kwestią jest także budowanie świadomości mieszkańców na temat tego, jak ich własne działania mogą się przyczynić do zmniejszenia zużycia energii, a co za tym idzie – mniejszych opłat.

Pozyskiwanie środków na wsparcie inwestycji

Właściciele lub zarządcy budynków wielolokalowych mogą ubiegać się o środki z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, czyli premię termomodernizacyjną. Fundusz ten powołano na podstawie ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków. Wsparcie przysługuje w przypadku inwestycji finansowanych z kredytów i stanowi spłatę części tego kredytu. Chociaż premia nie pokrywa całości wspomnianego zadłużenia, dzięki niej można zdecydowanie szybciej spłacić zaciągnięte zobowiązania. Premia termomodernizacyjna jest wsparciem udzielanym przez Bank Gospodarstwa Krajowego i wpłacana jest bezpośrednio na spłatę kredytu. Wnioski można składać w bankach, które współpracują z BGK, a podstawą do uzyskania premii jest posiadanie audytu energetycznego.

Wysokość premii to określony procent kosztów wszystkich prac, zatem jest ona zmienna. Maksymalnie może wynosić 16% wydatków, jeśli wykonane zostały wyłącznie standardowe działania oraz 21%, gdy do modernizacji wykorzystane zostały odnawialne źródła energii. Dodatkowo można liczyć na wsparcie w wysokości do 50% kosztów wzmocnienia budynków wielkopłytowych przy wykonywaniu termomodernizacji tych budynków.

Czym są białe certyfikaty?

Białe certyfikaty są jednym z mechanizmów pozwalających na obniżenie kosztów inwestycji w nieruchomościach. Wprowadzone zostały na podstawie Ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej. Świadectwo efektywności energetycznej, bo o nich właśnie mowa, to prawa majątkowe wydawane przez Urząd Regulacji Energetyki (URE), które są przedmiotem obrotów na towarowej giełdzie energii. Jest to mechanizm stymulujący, a nawet wymuszający zachowania mające na celu oszczędność energetyczną, a tym samym stanowi element wsparcia poprawy efektywności energetycznej. Jeden biały certyfikat odpowiada oszczędności 1 tony oleju ekwiwalentnego (TOE) energii, tzn. 1 biały certyfikat = 1 TOE = 11,63 MWh energii elektrycznej = 41,868 GJ ciepła lub gazu.

Jak uzyskać biały certyfikat?

Należy dokładnie określić rodzaj przedsięwzięcia, jakie planuje się przeprowadzić.
Niezbędne jest wykonanie audytu efektywności energetycznej. Pierwszy z nich należy dołączyć do składanego wniosku, drugi, sporządzany już po zakończeniu modernizacji jako potwierdzenie uzyskania planowanej oszczędności energii.
Należy złożyć wniosek w Urzędzie Regulacji Energetyki i czekać na decyzję, która wydawana jest do 45 dni.

Do uzyskania białych certyfikatów dopuszczone są przedsięwzięcia zaplanowane oraz te nierozpoczęte, nie ma możliwości uzyskania certyfikatu na przedsięwzięcie już zakończone.

Jakie korzyści daje uzyskanie świadectwa efektywności energetycznej? Przede wszystkim jest to zmniejszenie poboru energii przez odbiorcę końcowego oraz zmniejszenie strat energii, a co za tym idzie – niższe rachunki i poprawa efektywności energetycznej budynku. Biały certyfikat jest tym korzystniejszy, że może być łączony z innymi formami pomocy. Przeszkodą w uzyskaniu białego certyfikatu jest jednak wcześniejsze skorzystanie z premii termomodernizacyjnej.

Przedsięwzięcia, na które można uzyskać dofinansowanie

Szczegółową listę przedsięwzięć, na które można uzyskać dofinansowanie, zawarto w przepisach wspomnianej wcześniej Ustawy o efektywności energetycznej oraz Obwieszczeniu Ministra Energii. Należą do nich zwłaszcza termomodernizacje i remonty budynków, w tym ocieplenia stropów i dachów, instalacje systemów pozwalających odzyskiwać energię oraz modernizacja kotłowni i sieci ciepłowniczych.

Szansa na wsparcie termomodernizacji budynków wielorodzinnych z KPO

Ogromnym wsparciem inwestycji termomodernizacyjnych w budownictwie wielorodzinnym będą środki z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Pula środków wynosi aż 100 mln euro, nic więc dziwnego, że to unijne wsparcie jest tak bardzo oczekiwane. Fundusze mają przyczynić się do popularyzacji niskoemisyjnych źródeł energii, wymiany starych pieców czy stolarki okiennej. Jeżeli pieniądze te trafią do Polski, to przy połączeniu ich z dopłatami krajowymi, zarządcy nieruchomości będą mogli liczyć na dofinansowanie:

do 36% przy termomodernizacji;
do 41% termomodernizacja połączona z OZE;
50% kosztów instalacji OZE;
80% remonty mieszkań komunalnych.

Nowa perspektywa środków unijnych przewiduje pierwszeństwo dla poprawy efektywności energetycznej. W celu zwiększenia tempa redukcji zapotrzebowania na energię, należy poczynić większe starania na drodze do osiągnięcia oszczędności energii w sektorze budynków. Pomocą w tym będzie zwiększenie systemu wsparcia finansowego oraz dodatkowe instrumenty finansowe na termomodernizację budynków mieszkalnych. Poprawa efektywności energetycznej to nie tylko czyste powietrze, to również poprawa bezpieczeństwa energetycznego dla wszystkich obywateli oraz ochrona bioróżnorodności.